تولید اسید لینولئیک مزدوج از گونه های بومی باکتریهای اسید لاکتیک، به منظورارزیابی امکان تولیدآن در حجم نیمه صنعتی

امروزه اسید لینولئیک مزدوج (cla) به عنوان مکمل رژیم غذایی از طریق روش های شیمیایی و به خصوص ایزومریزاسیون قلیایی اسید لینولئیک تهیه می گردد که منجر به تولید جنبی غیر منتظره ایزومرها می شود. با توجه به اثرات مثبت سلامتی بخش این ترکیب فراسودمند وکاربردهای بسیار زیاد آن در زمینه پزشکی، داروسازی و صنعت غذا، و با در نظر گرفتن این موضوع که این اسید چرب تنها در چربی فرآورده های لبنی و گوشت حیوانات نشخوارکننده آن هم به میزان کمی یافت می شود، برای تولید آن شناسایی یک فرآیند انتخابی سالم و ایمن الزامی است که در این بین شناسایی و معرفی واکنش های بیولوژیکی می تواند پاسخگوی این هدف باشد. در این تحقیق به بررسی توانایی تولید cla توسط دوسویه بومی از جنس لاکتوباسیلوس (لاکتوباسیلوس پلانتاروم a7 و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس sh4)که در تحقیقات قبلی در این آزمایشگاه از منابع بومی جداسازی شده اند و انتخاب زیرگونه برتر از نقطه نظر میزان تولید cla، جهت بهینه کردن شرایط تولید به منظور بررسی امکان تولید این محصول درسطح نیمه صنعتی، پرداخته شد. برای این منظور پس از کشت و فعال سازی باکتری های مورد استفاده و آداپته کردن آنها به محیط حاوی اسید لینولئیک، مخلوط واکنشی تهیه شد که هر میلی لیتر از آن حاوی 12/0 گرم از سلول های شسته شده، 30 میلی گرم روغن کرچک که به نسبت 5 به 1 با triton x-114 مخلوط شده بود و 100 واحد فعالیت آنزیم لیپاز(m amano 10) بود. حجم مخلوط حاصل در نهایت با اضافه کردن بافر سیترات سدیم 1 مولار با ph 6 به حجم یک میلی لیتر رسید. مخلوط واکنش سپس در دمای 37 درجه سانتیگراد، به مدت 99 ساعت و با دور rpm 120گرمخانه گذاری شد. پس از این مدت مخلوط واکنش در شرایط g 6000 و به مدت 10 دقیقه سانتریفوژ شد. در آخر استخراج لیپید مربوط به دو بخش سوپرناتانت و پلت به روش bligh and dyer انجام شد و آنالیز لیپید استخراجی مربوط به هر دو بخش با دستگاه کروماتوگرافی گازی انجام گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق انجام شده، هر دو سوی? باکتریایی توانایی تولید cla را دارند، با این تفاوت که باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم a7 ، پس از گذشت 99 ساعت از زمان واکنش و تحت شرایط کاملا مساوی، مقدار mg/ml 26/6 cla، با راندمان60/24 درصد و باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس sh4 مقدار mg/ml69/1 از این اسید چرب را با راندمان 66/6 درصد تولید کرد. در مورد هر دو باکتری، تنها دو ایزومر cla شامل ایزومر cis-9,trans-11 و trans-9,trans-11 تولید شد؛ ازکل مقدار cla تولید شده، ایزومر trans-9,trans-11 در مقایسه با ایزومر دیگر سهم بیشتری را به خود اختصاص می داد. همچنین پس از بررسی میزان کل cla در سوپرناتانت و پلت (پیکر? سلول باکتری)، مشخص شد در هر دو سویه، این میزان در پیکره سلول بسیار بیشتر است. با توجه به تولید مقدار بیشتر cla توسط باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم a7 در ادامه تحقیق تنها از این باکتری جهت بهینه کردن شرایط انجام واکنش استفاده شد . به منظور بررسی تاثیر مقدار آنزیم لیپاز و روغن کرچک بر مقدار تولید cla ، مقدار هر یک از این دو فاکتور در پنج میزان تغییر کرد. در نهایت مقدار 30 میلی گرم روغن کرچک در حضور 100 واحد فعالیت آنزیم لیپاز به عنوان بهترین مقادیر در تهیه آزمایشگاهی cla انتخاب شد. در کل می توان گفت که امکان تولید آزمایشگاهی cla توسط زیر گونه های باکتری های اسید لاکتیک مورد مطالعه، وجود دارد. چون در به کار گیری روش های بیولوژیکی امکان حق انتخاب نوع محصول تولیدی (cis-9,trans-11) وجود دارد و از طرفی عدم نیاز به استفاده از مواد شیمیایی در روند تولید و همچنین امکان استفاده از مواد ارزان قیمتی مانند روغن کرچک به عنوان سوبسترا، این نتایج نشان داد که می توان از میکروارگانیسم پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پلانتاروم a7 برای تولید این محصول با ارزش استفاده کرد.